İÇİNDEKİLER

ÖZET.. III

ABSTRACT.. V

TEŞEKKÜR.. VII

KISALTMALAR.. XV

GİRİŞ. 1

BİRİNCİ BÖLÜM

UZLAŞMA MÜESSESESİNE İLİŞKİN GENELBİLGİLER

A. UZLAŞMAMÜESSESESİNİN HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ. 9

1. Kavram.. 9

2. DüşünselKökeni ve Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu  

     Olarak Uzlaşma.. 18

a. DüşünselKökeni: Onarıcı Adalet Anlayışı 18

aa. CezaMuhakemesi Hukukunda Mağdurun Korunması, Klâsik  

CezaMuhakemesindeki Aksaklıklar ve Onarıcı Adalete Duyulan   İhtiyaç  18

aaa. CezaMuhakemesi Hukukunda Mağdurun Korunması 18

bbb. Klâsik CezaMuhakemesindeki Aksaklıklar ve Onarıcı  

        Adalete Duyulan İhtiyaç. 27

bb. CezaHukukunda Onarıcı Adalet ve Çeşitli Uygulamaları 39

aaa. Genel Olarak. 39

bbb. TazminataYönelik Müzakere Programları 43

ccc. Mağdur-FailArabuluculuğu/Uzlaşması 43

ddd. Aile veTopluluk Grup Toplantıları 45

eee. HalkalarProgramı 47

fff. KüçükSuçlular Projeleri 48

ggg. ToplulukKurulları veya Mahkemeleri 48

b. AlternatifUyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Uzlaşma. 49

aa. AlternatifUyuşmazlık Çözüm Yolları 49

aaa. Genel Olarak. 49

bbb. Müzakere (Negotiation) 55

ccc. Arabuluculuk(Mediation) 55

ddd. Kısa Duruşma(Mini Trial) 62

eee. Tarafsız ÖnDeğerlendirme (Early Neutral Evaluation) 63

fff. VakıalarınSaptanması (Fact Finding) 65

ggg. Kısa JüriYargılaması (Summary Jury Trial) 67

hhh. İtirafPazarlığı (Plea Bargaining) 68

ııı. YargıçKiralama (Rent a Judge) 69

iii.Arabuluculuk-Tahkim (Mediation- Arbitration; Med-Arb) 69

jjj. Tahkim(Arbitration) 71

bb. Uzlaşma. 84

aaa. UzlaşmadanBeklenen Faydalar 85

aaaa. MağduraYönelik Faydalar 85

bbbb. FaileYönelik Faydalar 87

cccc. ToplumaYönelik Faydalar 87

dddd. CezaAdaleti Sistemine Yönelik Faydalar 88

bbb. UzlaşmanınTemel Özellikleri Ve Bu Müesseseye Hakim  

        Olan İlkeler 89

ccc. UzlaşmayaTabi Suçların Niteliği 94

B.  CEZA VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU İLKELERİBAKIMINDAN UZLAŞMA MÜESSESESİ  100

1. Genel Olarak. 100

2. Kusur İlkesive Uzlaşma. 103

3. AdilYargılanma Hakkı ve Uzlaşma. 105

4. Hak AramaHürriyeti ve Uzlaşma. 110

5. MasumlukKarinesi ve Uzlaşma. 111

6. Aleniyetİlkesi ve Uzlaşma. 115

7. Adalet İlkesive Uzlaşma. 117

8. Eşitlik İlkesive Uzlaşma. 118

9. HakiminTarafsızlığı İlkesi ve Uzlaşma. 120

10. Makul SüredeYargılanma Hakkı ve Uzlaşma. 123

11. SilahlarınEşitliği İlkesi ve Uzlaşma. 125

12. GerekçeliKarar Hakkı ve Uzlaşma. 126

13. KamuDavasının Mecburiliği İlkesi ve Uzlaşma. 128

14. Re’senAraştırma İlkesi ve Uzlaşma. 130

15. MaddiGerçeğin Araştırılması İlkesi ve Uzlaşma. 132

16. DoğrudanDoğruyalık, Sözlülük İlkeleri ve Uzlaşma. 136

17. YargılamaHukuku Güvenceleri ve Uzlaşma. 137

İKİNCİ BÖLÜM

YABANCI HUKUKLARDA, BÖLGESEL VE ULUSLARARASI BELGELERDE UZLAŞMAMÜESSESESİ

A. YABANCIHUKUKLARDA UZLAŞMA MÜESSESESİ. 141

1. Anglo-SaksonHukukunda Uzlaşma Müessesesi 141

a. AmerikanHukuku. 142

b. Kanada Hukuku. 152

c. İngiliz Hukuku. 154

d. AvustralyaHukuku. 158

2. Kıta AvrupasıHukukunda Uzlaşma Müessesesi 159

a. Alman Hukuku. 161

b. Fransız Hukuku. 168

c. İtalyan Hukuku. 173

d. İspanya Hukuku. 177

e. HollandaHukuku. 181

f. AvusturyaHukuku. 182

g. DanimarkaHukuku. 183

h. Belçika Hukuku. 183

ı.Polonya Hukuku. 187

i. Bulgaristan Hukuku. 189

B. BÖLGESEL VEULUSLARARASI BELGELERDE UZLAŞMA MÜESSESESİ  189

1. Avrupa BirliğiMüktesebatında Uzlaşma Müessesesi 189

2. Avrupa KonseyiTavsiye Kararlarında Uzlaşma Müessesesi 192

a. Genel OlarakAvrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Konuyla  

    İlgili Kararları 192

b. Avrupa KonseyiBakanlar Komitesi’nin R(99)19 Sayılı Tavsiye Kararı 198

c. Avrupa KonseyiBakanlar Komitesi’nin R(99)19 Sayılı Tavsiye Kararına Ekli Uzlaşma İlkeleri 200

I. Tanım... 200

II. Genel İlkeler 200

III. Yasal Temel 200

IV.Arabuluculukla İlgili Olarak Ceza Adaletinin Uygulanması 201

V. ArabuluculukHizmetlerinin Uygulanması 202

V.1. Standartlar 202

V.2.Arabulucuların Nitelikleri ve Eğitimleri 202

V.3. BireyselDurumların Ele Alınması 202

V.4.Arabuluculuğun Sonucu. 203

VI.Arabuluculuğun Gelişiminin Sürdürülmesi 203

3. BirleşmişMilletler Belgelerinde Uzlaşma Müessesesi 203

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK CEZA VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA 

UZLAŞMA MÜESSESESİ

A. Ceza ve CezaMuhakemesi Hukukumuzda İki Yeni Eğilim: Mağdurun Korunması ve AlternatifUyuşmazlık Çözümü.. 205

1. MağdurunKorunması 205

a. CezaMuhakemesindeki Aksaklıkların Suçtan Doğan  

   Mağduriyetin Giderilmesine Etkisi 205

b. 2005 YılıDeğişiklikleri ve Onarıcı Adalet Anlayışı 211

2. CezaMuhakemesi Hukukumuzda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Uzlaşma  223

B. UzlaşmaMüessesesinin Hukuki Niteliği, Benzer Müesseselerle İlişkisi ve Farkları 239

1. HukukiNiteliği 239

2. BenzerMüesseselerle İlişkisi ve Farkları 249

a. Önödeme veUzlaşma. 249

b. Sulh HakimininCeza Kararnamesi ve Uzlaşma. 254

c. ŞikâyettenFeragat - Vazgeçme ve Uzlaşma. 257

d. Adli Kontrolve Uzlaşma. 260

e. EtkinPişmanlık ve Uzlaşma. 263

C. UzlaşmanınŞartları 272

1. Ön Şartları 272

a.  Şüpheli veya Sanığa İsnat Edilen SuçunUzlaşma Kapsamında Olması 272

aa. UzlaşmayaTabi Suçlar 273

aaa. TCK’dakiSuçlar 278

bbb. Özel CezaKanunlarında Düzenlenen Suçlar 285

bb. UzlaşmayaTabi Olmayan Suçlar 298

aaa. CinselDokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlar 300

bbb. EtkinPişmanlık Hükümleri Uygulanan Suçlar 301

ccc. Mağduru KamuTüzel Kişiliği Olan Suçlar 304

ddd. UzlaştırmaKapsamına Giren Bir Suçun, Uzlaştırma Kapsamında Kalmayan Başka Bir SuçlaBirlikte İşlenmesi 304

eee. ÖnödemeyeTabi Suçlar 306

b. Suçunİşlendiği Konusunda Yeterli Şüphe Bulunması 307

c. Şikâyete TabiSuçlarda Mağdurun / Suçtan Zarar Görenin  

    Şikâyetçi Olması 308

aa. Şikâyet Hakkı 309

bb. Şikâyet Usulü. 314

cc. ŞikâyetinBölünmezliği 316

dd. Şikâyet-Uzlaşmaİlişkisi 317

d.Mağdurun/Suçtan Zarar Görenin Gerçek Kişi veya Özel Hukuk   

    Tüzel Kişisi Olması 320

2. GeçerlilikŞartları 321

a.Şüphelinin/Sanığın Uzlaşmayı Kabul Etmesi 321

b.Mağdurun/Suçtan Zarar Görenin Uzlaşmayı Kabul Etmesi 325

c. Zararın veyaMağduriyetin Giderilmesi 326

aa. GiderimBiçimleri 328

bb. TazminatınBelirlenmesi 330

d. UzlaşmanınÖzgür İradeye Dayanması 333

e. UzlaşmanınCumhuriyet Savcısı veya Hakim Tarafından Tespiti 335

D. Uzlaşma Usulü.. 337

1. Kamu DavasınınAçılmasından Önce Uzlaşma. 337

a. UzlaşmaSürecinin Başlatılması ve Cumhuriyet Savcısının Rolü. 337

b. DelillerinToplanması ve Koruma Tedbirlerinin Uygulanması 344

c. UzlaşmaGörüşmeleri 345

aa. GörüşmelerinYapılacağı Yer 345

bb. Süreler 347

cc. GörüşmelerdeHazır Bulunacak Kişiler 349

aaa.Şüpheli/Sanık ve/veya Müdafi 350

bbb. Mağdur/SuçtanZarar Gören ve/veya Vekili/Kanuni Temsilcisi 351

ccc. Uzlaştırmacı 353

aaaa. Tarafsız veBağımsız Niteliği 358

bbbb. Eğitimi 359

cccc.Yükümlülükleri 360

dd. GörüşmelerinEvreleri 362

aaa. Tanışma veUzlaştırmacının Açılış Konuşması 362

bbb. BilgiToplama. 362

ccc. HalledilmesiGereken Problemleri Sınırlama ve  

Daraltma. 363

ddd. TaraflarlaAyrı Ayrı Zamanlarda Görüşme. 363

eee. TaraflarınTekliflerini Belirleme. 364

fff. Müzakere. 364

ggg. UzlaşmayaVarma. 364

hhh. RaporunDüzenlenmesi 364

ee. GörüşmelerinGizliliği Kuralı ve Delil Yasağı 365

d. UzlaşmaGörüşmelerinin Sonuçlanması 367

aa. UzlaşmaSağlanması 367

aaa. Zararın veyaMağduriyetin Giderilmesi Hususunda Uzlaşmaya Varılması 368

bbb. KovuşturmayaYer Olmadığı veya Kamu Davasının  

        Açılmasının Ertelenmesi Kararı 368

ccc. UzlaşmaSağlanmasının Şahsi Hak Talebine Etkisi 371

ddd. Yakalama veTutuklama Nedeniyle Tazminat Hakkının Ortadan Kalkması 372

eee. UzlaşmanınZamanaşımına ve Dava Süresine Etkisi 373

fff. UzlaşmaSonucunda Verilen Kararlara Karşı Başvurulan Kanunyolları 374

ggg. UzlaşmanınMüsadereye Etkisi 375

hhh. Uzlaşma veTekerrür 377

bb. UzlaşmadanVazgeçme - Uzlaşma Sağlanmasına Karşı  

      Edimin İfa Edilmemesi 378

cc. UzlaşmaSağlanamaması 380

aaa. Genel Olarak. 380

bbb. SoruşturmayaDevam Edilmesi 380

ccc. UzlaşmaGörüşmeleri Sırasında Yapılan Açıklamaların Aleyhe Delil Olarak Kullanılamaması 380

e. UzlaşmanınTespiti ve Denetimi 382

f. UzlaştırmaÜcreti ve Diğer Uzlaştırma Giderleri 383

2. Kamu DavasınınAçılması Hâlinde Uzlaşma. 384

a. UzlaşmaTeklifinde Bulunulmasını Gerektiren Hâller 386

aa. KovuşturmaKonusu Suçun Hukuki Niteliğinin Değişmesi  

      Sebebiyle Uzlaşma Kapsamında OlduğununAnlaşılması 386

bb. SoruşturmaEvresinde Uzlaşma Teklifinde Bulunulması  

      Gerektiğinin İlk Olarak MahkemeAşamasında Anlaşılması 387

cc. CumhuriyetSavcısı Tarafından İddianame  

      Düzenlenmeksizin Doğrudan Doğruya MahkemeÖnüne  

      Gelen Uzlaşmaya Tabi Bir Fiilin Varlığı 387

dd. MahkemeAşamasında Kanun Değişikliği Nedeniyle Fiilin  

      Uzlaşma Kapsamına Girmesi 388

b. UygulanacakHükümler 388

c. UzlaşmaSonucunda Verilecek Kararlar: Davanın Düşmesi,   

     Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması,Hükmün  

    Açıklanması 391

3. Birden FazlaŞüpheli/Sanık Bakımından Uzlaşma. 394

4. ‘Adliye Dışı’veya ‘Uzlaştırmacısız’ Uzlaşma. 396

SONUÇ.. 399

KAYNAKÇA.. 411