Kategoriler

İdari Yargılama Hukukunda İptal Davaları Bakımından Mahkemeye Erişim Hakkı

Kurumsal satışlar için satış temsilcilerimizle irtibata geçiniz.

480,00 384,00
312,00 249,60
384,00 307,20
Online-Kitap / Online-Dergi Nasıl Okunur?

Toplam

Yazar : Dr. Mehmet İnanç
Basım Tarihi : Kasım 2025
Sayfa Sayısı : 176
Kağıt Türü : 1. Hamur
Kapak Türü : Karton
Basım Yeri : İstanbul
ISBN : 978-625-5802-11-8
ISBN (Online) : 978-625-5802-12-5
Boyut : 16 x 23
Dili : Türkçe
Mahkemeye erişim hakkı, adil yargılanma hakkının bir parçası olduğu kadar, maddi adaletin temel bir unsuru ve hukuk devletinin vazgeçilmez bileşenidir. Soyut adalet kavramını somutlaştıran ve yargıya erişimi güvence altına alan bu hak, hukukun üstünlüğünün bir şartı olan idarenin yargısal denetimini etkinleştirmede çok kıymetli bir anahtar niteliğindedir.
Eserde, mahkemeye erişim hakkının özellikle iptal davaları bakımından kaynağı, kapsamı ve sınırları değerlendirilerek ayrıntılı biçimde incelenmektedir. Bu incelemede mahkemeye erişim hakkının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay içtihadı ile gelişen mahiyeti dikkate alınarak idari yargılama hukuku bakımından mahkemeye erişim hakkının sağladığı güvencelere, olağan ve olağanüstü dönemlerde sınırlandırma rejimine dair açıklamalar yapılmıştır. Mahkemeye erişim hakkının daha da etkin kılınması için alınabilecek önlemler ve bu önlemlerin etkileri değerlendirilmiştir. Nihayetinde, mahkemeye erişim hakkının hukuk devleti ilkesi ile etkileşiminin doğurduğu hukuksal sonuçların, idari yargılama hukukunun pek çok konusuna temas ettiği ve idari yargının son dönemde geçirdiği dönüşümde önemli bir rol oynadığı görülmüştür. Bu önemli rolün gelecekte de sürdürülmesine; temel hakların daha etkin biçimde korunmasına ve idarenin yargısal denetiminin güçlendirilmesine yönelik gereksinim hukuk devletinde süreklilik arz etmektedir. Bu bağlamda, mahkemeye erişim hakkının sağladığı güvencelerin geliştirilmesinin, yalnızca bireysel hak arama özgürlüğünün güçlendirilmesine değil aynı zamanda hukuk devleti ilkesinin derinleşmesine de katkı sağlayacağı unutulmamalıdır.


İÇİNDEKİLER

KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ VII
ÖZET IX
KISALTMALAR CETVELİ XVII
GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM
MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKI KAVRAMI VE MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKININ KAYNAĞI 5
1.1. Kavramsal İnceleme: “Mahkemeye Erişim Hakkı” 7
1.1.1.“Mahkeme” Kavramı 8
1.1.1.1. Yasayla Kurulmuş Olma 17
1.1.1.2. Bağımsız ve Tarafsız Olma 18
1.1.1.3. Bağlayıcı Karar Alma ve Tam Yargılama Yetkileri ile Donatılma 22
1.1.2. “Erişim” Kavramı 24
1.1.3. Mahkemeye Erişim Hakkı ile İlişkili Haklar 25
1.1.3.1. Gerekçeli Karar Hakkı ve Mahkemeye Erişim Hakkı İlişkisi 25
1.1.3.2. Etkili Başvuru Hakkı ve Mahkemeye Erişim Hakkı İlişkisi 28
1.1.3.3. Mahkeme Hakkı ve Mahkemeye Erişim Hakkı İlişkisi 31
1.2. İdari Uyuşmazlıklar Bakımından Mahkemeye Erişim Hakkının Kaynağı 33
1.2.1. Mahkemeye Erişim Hakkının Kaynağı Olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 33
1.2.1.1. Adil Yargılanma Hakkı Bakımından Mahkemeye Erişim Hakkı’nın İçeriği 38
1.2.1.2. Adil Yargılanma Hakkının Kapsamının İdari Uyuşmazlıklar Bakımından Geçerliliği 41
1.2.1.2.1. Medeni Hak ve Yükümlülüklerin Kapsamı Açısından 41
1.2.1.2.2. İdari Yaptırımlar Açısından 45
1.2.1.2.3. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkının Norm Alanı 47
1.2.2. Hukuk Devleti İlkesinin ve Hukukun Genel İlkelerinin Mahkemeye Erişim Hakkının Kaynağı Olması 51
1.2.3. Ulusal Hukuk Kurallarından Kaynaklanan Mahkemeye Erişim Hakkı 56

İKİNCİ BÖLÜM
İPTAL DAVALARINDA MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKININ İÇERDİĞİ GÜVENCELER 65
2.1. Açık, Ulaşılabilir ve Etkili Yargı Yolu Olanağı 66
2.1.1. Yargı Yolunun Açık Olması 66
2.1.2. Yargı Yolunun Ulaşılabilir Olması 70
2.1.3. Yargı Yolunun Etkili Olması 72
2.1.3.1. Usul Kurallarının Makul Sınırlamalar İçermesi 74
2.1.3.2. Usul Kurallarının Hatalı veya Aşırı Şekilci Yorumlanmaması 77
2.1.3.2.1. Aşırı Şekilci ve Esnek Olmama 78
2.1.3.3. Başarı Şansı Sunma ve Yeterli Telafi İmkânı 84
2.2. Karar Elde Etme Hakkı 86
2.3. Kararların Uygulanması 90
2.4. Kanun Yoluna Başvuru Hakkı 95

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARİ YARGILAMA HUKUKU BAKIMINDAN MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 99
3.1. Mahkemeye Erişim Hakkının Sınırlandırılabilirliği 99
3.2. Sınırlandırma Rejimi 102
3.2.1. Olağan Sınırlandırma Rejimi 103
3.2.1.1. Kanunilik 103
3.2.1.2. Meşru Amaç 108
3.2.1.3. Orantılılık 111
3.2.1.4. Sınırlamanın Diğer Sınırları 116
3.2.2. Olağanüstü Sınırlandırma Rejimi 118
3.2.2.1. Çekirdek Haklara Yönelik Olmama 118
3.2.2.2. Milletlerarası Hukuktan Doğan Yükümlülükleri İhlal Etmeme 119
3.2.2.3. Durumun Gereklerine Uygun Olmak 121
3.2.2.3.1. Elverişlilik ve Gereklilik 121
3.2.2.3.2. Orantılılık 122
3.3. Mahkemeye Erişim Hakkının Etkinliği Bakımından İdari Uyuşmazlıklarda Mahkemeye Erişim Hakkının Sınırlandırılmasına İlişkin Değerlendirme 123
3.3.1. Usul Kurallarının Yorumlanması 123
3.3.2. Bilgilendirilme İhtiyacı 125
3.3.3. Usul Kurallarının Güncel İhtiyaçlara Göre Değiştirilmesi 126
SONUÇ 133
KAYNAKÇA 137