ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER XI
İKİNCİ AYIRIM
HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ
§ 22. HAKSIZ FİİL VE HUKUKİ SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK 1
II. AMACI 3
III. SORUMLULUK VE SİGORTA ARASINDAKİ İLİŞKİ 4
IV. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER 5
V. İSVİÇRE HUKUKUNDA SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER 6
VI. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR VE SORUMLULUK
ÇEŞİTLERİ 7
A. KUSUR SORUMLULUĞU 8
B. KUSURSUZ SORUMLULUK 10
1. GENEL OLARAK 10
a.Hakkaniyet Düşüncesi 10
b. Hakimiyet (Objektif Özen Yükümünün İhlali) Düşüncesi 10
c. Tehlike Düşüncesi 11
2. KUSURSUZ SORUMLULUK HALLERİ 11
VII. BENZER TALEPLERLE OLAN İLİŞKİSİ 12
A. HUKUKİ İŞLEMDEN DOĞAN TALEPLERLE 12
B. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN TALEPLERLE 12
C. VEKALETSİZ İŞGÖRMEDEN DOĞAN TALEPLERLE 12
§ 23. DAR ANLAMDA HAKSIZ FİİL (KUSUR) SORUMLULUĞU 15
I. KUSUR SORUMLULUĞU 15
II. FİİL (DAVRANIŞ) 16
A. KAVRAM 16
B. ÇEŞİTLERİ 17
1.OLUMLU FİİL (DAVRANIŞ) 17
2.OLUMSUZ FİİL (DAVRANIŞ) 18
§ 24. KUSURLU FİİL 21
I. KUSUR KAVRAMI 21
II. KUSURUN FONKSİYONU 22
A. ZARAR VERENİN SORUMLULUĞUNU DOĞURMASI 22
B. TAZMİNATIN KAPSAMININ BELİRLENMESİ 23
C. ZARAR VERENİN SORUMLULUĞUNU SONA ERDİRMESİ 23
D. İÇ İLİŞKİDE ZARARIN PAYLAŞTIRILMASI 23
III. KUSURUN SUBJEKTİF YÖNÜ OLARAK: KUSUR EHLİYETİ 23
IV. KUSURUN OBJEKTİF YÖNÜ 25
A. KUSURU AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 25
1. SUBJEKTİF TEORİ 25
2. OBJEKTİF TEORİ 26
B. KUSURUN OBJEKTİF YÖNDEN ÇEŞİTLERİ 27
1. GENEL OLARAK 27
2. KAST 28
a. Kastın Unsurları 28
aa.Öngörme (Tasavvur) 28
bb.İsteme (İrade) 29
b. Kastın Çeşitleri 29
aa.Doğrudan Kast 30
bb.Dolaylı Kast 30
3. İHMAL 30
a. Kavram 30
b. İhmalin Belirlenmesi (İhmalin Objektifleştirilmesi) 31
c. İhmalin Belirlenmesinde Yararlanılacak Yardımcı Unsurlar 33
d. İhmalin (Kusurun) Hukuka Aykırılıktan Ayırt Edilmesi 34
e. İhmal Çeşitleri 36
aa.Hafif İhmal – Ağır İhmal 36
bb.Bilinçli İhmal – Bilinçsiz İhmal 37
4. AĞIR KUSUR – HAFİF KUSUR 38
§ 25. HUKUKA AYKIRI FİİL 39
I. KAVRAM 39
II. HUKUKA AYKIRILIĞI AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 40
A. SUBJEKTİF HUKUKA AYKIRILIK GÖRÜŞÜ 40
B.OBJEKTİF HUKUKA AYKIRILIK GÖRÜŞÜ 41
III. TANIM 42
IV. HUKUKA AYKIRI DAVRANIŞLAR 43
A. YASAK KURALI 43
1. YASAK KURALI BİR DAVRANIŞ KURALI OLMALI 43
aa. Genel Olarak 45
bb. Ahlaka Aykırılıktan Sorumluluğun Şartları 46
aaa. Ahlaki Yasak Kuralına Aykırı Fiil 46
bbb. Başkasına Kasten Zarar Veren Fiil 47
ccc. Zarar 47
ddd. Uygun İlliyet Bağı 48
cc. Uygulama Örnekleri 48
dd. Yaptırımı 48
2. YASAK KURALIN AMACI DOĞRUDAN DOĞRUYA MALVARLIĞI VE KİŞİ
VARLIĞI DEĞERLERİNİ ZARARDAN KORUMA OLMALI 49
a. Mutlak Hakkı Koruma Kuralı İle Koruma 50
b. Koruma Kuralı İle Koruma 53
aa. Genel Olarak 53
bb. Koruma Kuralının Belirlenmesi 53
cc. Kuralın (Normun) Koruma Amacı Görüşü 54
aaa. Genel Olarak 54
bbb. Kuralın Koruma Amacının Korunacak Kişileri Belirlemesi 56
ccc. Kuralın Koruma Amacının Korunacak Malvarlığı Ve Kişi
Değerlerini Belirlemesi 58
c. Tehlike Kuralı 59
d. Yalın (Diğer) Malvarlığı Zararlarında Hukuka Aykırılık 61
e. Nisbi Hakka Aykırılıkta Hukuka Aykırılık 62
f. Dürüstlük Kuralına Aykırılık 62
B. YASAK KURALINA AYKIRI FİİL 63
1. OLUMLU FİİLLE HUKUKA AYKIRILIK 63
2.OLUMSUZ FİİLLE HUKUKA AYKIRILIK 64
a. Yazılı Bir Hukuk Kuralı Olumsuz Bir Davranışta Bulunmamayı Yasak
Kuralı Olarak Öngörüyorsa 64
b. Kaçınma Fiili Ahlaka Aykırı Fiil Teşkil Ediyorsa 65
c. Kaçınma Fiili Tehlike Kuralına Aykırılık Teşkil Ediyorsa 65
C. HUKUKA AYKIRILIK BAĞI 65
V. HUKUKA AYKIRILIĞI KALDIRAN HALLER 66
A. GENEL OLARAK 66
B.YASAL BİR YETKİNİN KULLANILMASI 67
C. ZARAR GÖRENİN RIZASI 68
D. ÜSTÜN NİTELİKTE ÖZEL VE KAMUSAL YARAR 70
E. HAKKINI KENDİ GÜCÜYLE KORUMASI 71
1. KAVRAM 71
2. ŞARTLARI 72
a. Hakkın Korunması 72
b. Diğer Yasal Koruma Yollarıyla Korunmanın Zamanında
Yapılabilmesinin Mümkün Olmaması 72
c. Fiili Gücün Kullanılmaması Durumunda Hakkın İleri Sürülmesinin
Güçleşecek Olması 73
d. Fiili Gücün Kullanılması Hakkı Korumaya Elverişli Ve Orantılı Olmalı 73
3. SONUÇLARI 73
F. HAKLI SAVUNMA (MEŞRU MÜDAFAA) 73
1. KAVRAM 73
2. ŞARTLARI 74
aa.Savunanın Veya Üçüncü Bir Kişinin Şahıs Ve Mallarına Saldırı Olmalı 74
bb. Saldırı Mevcut Olmalı 74
cc. Saldırı Devam Etmeli 74
dd. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalı 75
a. Savunma Bizzat Saldırana Karşı Yapılmalı 75
b. Saldırının Onunla Orantılı Savunma İle Ortadan Kaldırılması
Zorunluluğu 75
3. SONUÇLARI: SORUMSUZLUK 76
G. ZORUNLULUK (IZTIRAR HALİ) 76
1. KAVRAM 76
2. ŞARTLARI 77
aa. Kendisinin Veya Başkasının Şahıs Ve Mallarının Zarar Görme
Tehlikesi Söz Konusu Olmalı 77
b. Tehlike Bir Kişinin Mallarına Zarar Verme Tehlikesinin Önlenmesi
İçin Gerekli Olmalı 77
c. Diğer Bir Kişinin Malına Verilen Zarar Tehlike İle Orantılı Olmalı 78
3. SONUÇLARI: GİDERİM SORUMLULUĞU 78
§ 26. ZARAR VERİCİ DAVRANIŞ 81
I. ZARAR KAVRAMI 81
II. ZARAR ÇEŞİTLERİ 83
A. MADDİ ZARAR 83
1. KAVRAM 86
2. HESAPLAMA YÖNTEMLERİ 89
a. Objektif Hesaplama Yöntemi 89
b. Subjektif Hesaplama Yöntemi 90
3. MADDİ ZARARIN BELİRLENME ANI 90
4. MADDİ ZARARIN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 92
a. Fiili Zarar Ve Yoksun Kalınan Kar 92
aa. Fiili Zarar 93
bb. Yoksun Kalınan Kazanç/Kar 93
b. Doğrudan Zarar Ve Dolaylı Zarar 96
aa. Doğrudan Zarar 96
bb. Dolaylı Zarar 96
c. Dolayısıyla Zarar Görenin Zararı: Yansıma Zarar 97
d. Normatif Zarar 99
aa. Genel Olarak 99
bb. Zarar Görenin Şeyi Kullanma İmkanından Mahrum Kalmasından
Doğan Zararı 103
aaa. Ticarileştirme teorisi 104
bbb. İhtiyaç teorisi 104
ccc.Beklentilerin boşa çıkma teorisi. 104
e. Mevcut Zarar, Müstakbel (Gelecekteki) Zarar, Muhtemel
(Olası) Zarar 105
f. Ölüm Ve Bedensel Zarar, Eşyaya İlişkin Zarar Ve Diğer Zararlar 105
aa. Ölüm Ve Bedensel Zarar 106
aaa. Bedensel Zarar 106
a’. Genel Olarak 106
b’. Geçici Bedensel Zarar – Sürekli Bedensel Zarar 108
c’. Bedensel Zarar Kalemleri 108
aa’. Tedavi Giderleri 108
bb’. Kazanç Zararları 110
cc’. Çalışma Gücünün Azalmasından Ya Da Yitirilmesinden
Doğan Zararlar 112
dd’. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar 114
bbb. Ölüm Halinde Uğranılan Zararlar 115
a'. Ölenin Mirasçılarının Uğradığı Zararlar 115
aa’. Cenaze Giderleri 115
bb'. Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse 116
aaa'. Tedavi Giderleri 116
bbb'. Çalışma Gücünün Azalmasından Ya Da Yitirilmesinden
Doğan Zararlar 116
b’. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalan Kişilerin Uğradığı Zararlar
(Destekten Yoksun Kalma Tazminatı) 116
aa’. Genel Olarak 116
bb'. Özellikleri 117
aaa’. Bağımsız Tazminat Talebi 117
bbb’. Tazminatın İstisna Olması 118
ccc’. Yansıma Zararın Tazmin Olması 118
cc'. Unsurları 119
aaa'. Destek Görenin Bakım/Destek İlişkisinin Sona Ermesi 119
a’’. Destek İlişkisi 119
aa’’. Destek Tarafından Bakılması 120
aaa’’. Destek Kavramı 120
bbb'’. Destek Çeşitleri 121
ccc’’. Desteğin Destek Olana Bakması (Bakım Yardımı) 122
ddd’’. Destek Tipleri. 124
bb’’. Destek Görenin Bakım İhtiyacı 126
aaa’’. Destek Gören 126
bbb’’. Bakım İhtiyacı Unsuru 126
b’’. Bakım İlişkisinin Desteğin Ölmesi Sebebiyle Sona Ermesi 127
bbb'. Bakım İlişkisinin Sona Ermesi Sebebiyle Destek Görenin
Zarara Uğraması (Destek Zararı) 127
ccc’. Ölüm Sebebiyle Sorumluluğun Söz Konusu Olması 127
dd'. Destekten Yoksun Kalma (Destek) Zararının Belirlenmesi 128
aaa’. Genel Olarak 128
bbb’. Destek Zararının Belirlenmesi 129
a’’. Genel Olarak 129
b’’. Desteğin Gelirinin Ve Diğer Gelir Değerlerinin
Belirlenmesi 129
c’’. Desteğin Gelirinin Netleştirilmesi 131
d'’. Destek Görene Gelirden Ayrılacak Payın Belirlenmesi 131
e'’. Bakım Yardım Süresinin Ve İhtiyaç Süresinin
Belirlenmesi (Destek Süresi) 133
aa'’. Desteğin Bakım Süresi 133
bb'’. Destek Görenin İhtiyaç Süresi 134
f’’. Zararın İndirilmesi 136
aa’’. Genel Olarak 136
bb'’. Zarardan İndirim Kalemleri 136
aaa’’. Miras Kazanımları 136
bbb’’. Mal Rejiminin Tasfiyesinden Doğan Alacaklar 137
ccc’’. Sigorta Tazminatları 138
a’’’. Sosyal Güvenlik Kurumu Ödemeleri 138
aa’’’. Genel Olarak 138
bb’’’. Rücu Edilemeyen Sosyal Güvenlik Ödemelerinin
Tazminattan İndirilememesi 139
b’’’. İfa Amacını Taşımayan Ödemelerin Tazminattan
İndirilememesi 140
c’’’. Özel Sigorta Ödemeleri 140
ddd’’. Eşin Evlenme Şansı 140
ccc'. Denkleştirme 141
ddd’. Tazminatın Belirlenmesi (Zararı Azaltan Ve Kaldıran
Hallerin Dikkate Alınması) 142
a’’. Genel Olarak 142
b’’. Hesaplanan Tazminat Miktarından Hakkaniyet
Sebebiyle İndirim Yapılamaması 142
eee’. Tazminatın Şekli 143
bb. Eşyaya İlişkin Zarar 143
aaa. Kavram 143
bbb. Eşyanın Zarara Uğraması 144
a' . Hasara Uğraması 144
b’. Eşyanın Yok Olması Veya Fonksiyonun Ortadan Kalkması 145
ccc. Zararın Tazmini Yöntemleri 145
a’. Objektif Yöntem 146
b’. Subjektif Yöntem 146
c’. Zararı Belirleme Yöntemi 147
d’. Zararın Belirleneceği An 147
e'. Zararın Belirleneceği Yer 148
cc. Diğer Zararlar 148
B. MANEVİ ZARAR 148
1. KAVRAM 148
2. MANEVİ TAZMİNATIN AMACI 149
a. Giderim Görüşü 149
b. Cezalandırma Görüşü 150
c. Önleme Görüşü 151
d. Manevi Tatmin Görüşü 151
3. MANEVİ ZARARIN NİTELİĞİ 152
a. Subjektif Görüş 153
b.Objektif Görüş 155
c.Karma Görüş 156
4. MANEVİ ZARARIN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 159
a. Genel Olarak 159
b. Kişilik Hakkının Zedelenmesi Halinde Manevi Tazminat 159
aa. Genel Olarak 159
bb. Kişilik Hakkına Saldırı Sebebiyle Manevi Zararın Giderimi 160
aaa. Bir Kişinin Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Olarak Zedelenmesi 160
a’. Genel Olarak 160
b’. Kişilik Varlığı Değerleri 161
aa’. Genel Olarak 161
bb’.Özel Ve Gizlilik Alanı İhlali 162
cc’. Şeref Ve Haysiyet İhlali 164
dd’. Cinsel Yaşam İhlalinde, Cinsel Tacizde Ve Piskolojik
Tacizde 165
ee’. Eşyanın Zarara Uğramasında 167
ff’. Hayvan Üzerindeki Hakların İhlali 168
c’. Kişilik Varlığı Değerlerinin Korunması 169
bbb. Manevi Zararın Bulunması 170
a’. Genel Olarak 170
b’. Ağır Kişilik Hakkı Zedelenmesinin Aranmaması 170
c’. Manevi Zararın Başka Surette Giderilmesinin
Gerekmemesi 172
ccc. Manevi Zarar İle Fiili Arasında Uygun Nedensellik (İlliyet)
Bağının Bulunması 173
ddd. Sorumlunun Kusuru Veya Kusursuz Sorumluluk Halinden
Sorumlu Olması 173
a’. Genel Olarak 173
b’. Kusurun Özel Ağırlığının Aranmaması 174
cc. Değerlendirme Anı 174
dd. Giderim Biçimi 174
aaa. Kural: Nakden Ödeme 174
a'. Parasal Ödeme 174
b’. Parasal Ödemenin Miktarının Belirlenmesi 175
aa.’ Genel Olarak 175
bb’. Miktarı Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Faktörler 175
aaa’. Olayın Özellikleri 175
bbb’. Manevi Zararın Ve İhlalin Şiddeti (Ağırlığı) 177
ccc’. Kusurun Ağırlığı 178
ddd’. Diğer Faktörler 179
cc’. Paranın Miktarı 180
dd’. Sembolik Para Ödemesi 180
ee’. Paranın Üçüncü Kişiye Ödenmesi 181
bbb. Tazminat Miktarı Yerine Diğer Bir Giderim Biçimi Kararlaştırılması
Veya Bunların Tazminata Eklenmesi 181
a’. Genel Olarak 181
b’. Diğer Tazminat Biçimleri 182
aa’. Kınama Kararı 182
bb’. Kınama Kararının Yayınlanması 183
cc´. Diğer Giderim Biçimleri 184
c. Bedensel Bütünlüğü Zedeleme Ve Ölüm Halinde Manevi Tazminat 185
aa. Bedensel Bütünlüğü Zedelenenin Manevi Tazminatı 185
aaa. Genel Olarak 185
bbb. Özel Hallerin Manevi Tazminatın Hukuki Olgusu Olmadığı 186
ccc. Kişinin Bedensel Bütünlüğünün Zedelenmesi 187
bb. Ağır Bedensel Zarar Görenin Veya Ölenin Yakınlarının Manevi
Tazminatı 188
aaa. Genel Olarak 188
bbb. Yakın Kavramı 190
a'. Genel Olarak 190
b’. Derecelendirme Teorisi 193
ccc. Ölüm Ve Ve Bedensel Bütünlüğün İhlali 194
a’. Ölüm 194
b’. Ağır Bedensel Zarar 194
ddd. Ölümün/Ağır Bedensel İhlalin Yakın Üzerinde Sürekli Ve Ağır
Şekilde Etkili Olması 195
eee. Tazmini Gereken Manevi Zarar : Şok Zarar 195
cc. Tazminatın Şekli : Nakden Tazmin 196
d. Sözleşmeye Aykırılıkta Manevi Tazminat 197
C. HAKSIZ REKABET 198
III. ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİ 198
A. GENEL OLARAK 198
B. ŞARTLARI 199
1. TAZMİNİ GEREKEN BİR ZARAR BULUNMALI 199
2. ZARARLA DENKLEŞTİRİLEBİLECEK BİR YARAR BULUNMALI 199
a. Üçüncü Kişiler Tarafından Yapılan Yardım Ve Ödemeler 200
b. Sigorta Ödemeleri 200
c. Zarar Görenden Kaynaklanan Yararlar 201
d. Diğer Yararlar 201
3. ELDE EDİLEN YARARLA ZARAR VERİCİ DAVRANIŞ ARASINDA UYGUN
İLLİYET BAĞI BULUNMALI 201
4. TARAFLARIN İRADESİ VEYA İŞİN NİTELİĞİ ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİNE
ENGEL OLMAMALI 202
IV. ZARARIN İSPATI 202
V. AYIRT ETME GÜCÜNÜN GEÇİCİ KAYBI 203
§ 27. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI 205
I. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMI 205
II.NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMININ DEĞİŞİK ANLAMLARI 206
III.UYGUN NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMI 207
A. ŞART TEORİSİ 207
B. UYGUN NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI TEORİSİ 208
1. GENEL OLARAK 208
2. UYGUN NEDENSELLİK BAĞININ ZORUNLU ŞARTLAR İÇİNDEN
BELİRLENMESİ 211
a. Genel Olarak 211
b. Uygun Nedenlerin Objektifleştirilmesi 212
c. Uygun Nedenlerin Genelleştirilmesi 212
d. Uygun Nedenlerin İhtimaller Teorisine Göre Belirlenmesi 214
e. Uygun Nedenlerin Çokluk (Frekantalist) Olasılık Teorisine
Belirlenmesi 214
f. Uygun Nedenlerin Objektif Sonradan Tahmin Görüşüne Göre
Belirlenmesi 215
IV. UYGUN NEDENSELLİK BAĞI İLE HUKUKA AYKIRILIK BAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİ 216
V. NEDENLERİN TOPLANMASI 219
A. ORTAK NEDENSELLİK 220
1. KUSURLU ORTAK NEDENSELLİK 220
2. YALIN ORTAK NEDENSELLİK (NEDEN ORTAKLIĞI) 221
B. YARIŞAN NEDENSELLİK 221
C. SEÇİMLİK (ALTERNATİF) NEDENSELLİK 222
VI. BİRDEN ÇOK SEBEPTEN YALNIZ BİRİNİN ZARARI DOĞURMASI 224
A.FARAZİ NEDENSELLİK 224
B. NEDENSELLİK BAĞININ KESİLMESİ 225
1.KAVRAM 225
2.KESİLME SEBEPLERİ 227
a. Mücbir Sebep 227
aa. Kavram 227
bb. Mücbir Sebep Teşkil Eden Olayın Unsurları 227
aaa. Olağanüstü Bir Olay Olması 227
bbb. Harici Bir Olay Olmalı 228
ccc. Kaçınılmaz Bir Olay Olmalı 228
ddd. Olayın Sonuçları Öngörülemez Olmalı 229
cc. Beklenmeyen Halden Farkı 229
b. Zarar Görenin Ağır Kusurlu Fiili 230
c. Üçüncü Kişinin Ağır Kusurlu Fiili 231
§ 28. KUSURSUZ SORUMLULUK 233
I. GENEL OLARAK KUSURSUZ SORUMLULUĞUN ORTAK NOKTALARI 233
II. KUSURSUZ SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ 234
III. KUSURSUZ SORUMLULUKTA EK (MUNZAM) KUSURUN ROLÜ 234
IV. İSPAT YÜKÜ 235
§ 29. HAKKANİYET SORUMLULUĞU 239
I. YASAL DAYANAĞI 239
II. YASAL DÜZENLEME VE HAKKANİYET SORUMLULUĞUNUN GENEL KURAL
OLARAK DÜZENLENMESİNİN GEREKLİLİĞİ 239
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 240
IV. SORUMLULULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR 241
A. ZARAR VEREN AYIRT ETME GÜCÜNDEN YOKSUN OLMALI 241
B. KUSUR HARİÇ HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNUN UNSURLARI
GERÇEKLEŞMELİ 243
C. SOMUT OLAYIN ÖZELLİKLİ KOŞULLARI HAKKANİYET GEREĞİ TAZMİNATI GEREKLİ KILMALI 243
1. TARAFLARIN EKONOMİK DURUMLARI 243
2. SOMUT OLAYIN DİĞER ÖZELLİKLİ KOŞULLARI 244
V. HAKKANİYET SORUMLULUĞUNUN SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK DURUMUNA UYGULANMASI 245
§ 30. SEBEP (ÖZEN) SORUMLULUĞU 247
§ 31. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU 253
I. YASAL DAYANAK 253
II. SORUMLU KİŞİ: ADAM ÇALIŞTIRAN 253
A. TERİM 253
B. KAVRAM 254
III. TBK. M. 66’DAKİ (ÇALIŞANIN VERDİĞİ ZARARDAN) SORUMLULUK İLE TBK M.
116’DAKİ (YARDIMCI KİŞİNİN FİİLİNDEN) SORUMLULUĞUN
KARŞILAŞTIRILMASI 256
IV. NİTELİĞİ 258
V. ÇEŞİTLERİ 261
A. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÇALIŞANDAN GENEL SORUMLULUĞU 262
B. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÇALIŞANDAN ÖZEL SORUMLULUĞU 262
VI. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR 262
A. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÇALIŞANIN FİİLİNDEN SORUMLULUĞU (ADAM ÇALIŞTIRANIN GENEL SORUMLULUĞU) 263
1. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGU: ÇALIŞANIN KENDİSİNE
VERİLEN İŞİN YAPILMASI SIRASINDA ZARAR DOĞMASI 263
a. Genel Olarak 263
b. Çalışan Kavramı 263
c. Çalışanın Adam Çalıştıranla Bir Çalıştırma İlişkisinin Bulunması 264
aa. Genel Olarak 264
bb. Çalışanın Adam Çalıştırana Bağımlı Olarak İşgörmesi 266
d. Zararın İşin Görülmesi Sırasında Meydana Gelmiş Olması 267
aa. Fonksiyonel Bağın Bulunması.............................................................267
bb. Çalışanın Fiili İle Zarar Arasındaki Nedensellik Bağının Kesilmesi 269
2. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÖZENLİ DAVRANIŞINA İLİŞKİN KURTULUŞ KANITI
GETİREMEMESİ (ÖZEL KURTULUŞ KANITI) 270
a. Özene İlişkin (Özel) Kurtuluş Kanıtları 272
aa. Çalışanın Seçiminde Özen (cura in eligendo) 272
bb. Talimat Vermede Özen (cura in instruendo) 273
cc. Denetlemede Ve Gözetimde Özen (cura in custodio) 274
b. Çalışanın Fiili İle Zarar Arasındaki Nedenselliğin Kesilmesi
(Genel Kurtuluş Kanıtı) 274
B. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÇALIŞANIN İŞLETME FAALİYETLERİNDEN
SORUMLULUĞU (ADAM ÇALIŞTIRANIN ÖZEL SORUMLULUĞU) 277
1. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR: İŞLETMENİN
FAALİYETİNDEN ZARAR DOĞMASI 280
2. ADAM ÇALIŞTIRANIN KURTULUŞ KANITI GETİREMEMESİ: ÇALIŞMA DÜZENİNE ÖZEN 283
VII. ÇALIŞANA RÜCU HAKKI 285
VIII. DEVLETİN KAMU GÖREVLİLERİNİN VERDİKLERİ ZARARLARDAN DOLAYI SORUMLULUĞU 287
§ 32. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU 289
I. YASAL DAYANAK 289
II. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ 290
III. SORUMLU KİŞİ: HAYVAN BULUNDURAN 291
A.TERİM 291
B. KAVRAM 291
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 293
A. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLGU: HAYVANIN ZARAR VERMESİ OLGUSU 293
1. HAYVANI BULUNDURMA İLİŞKİSİ 293
a. Hayvan Kavramı 293
b. Hayvan Bulundurma İlişkisi 294
2. HAYVANIN İÇGÜDÜSEL FİİLİ 295
3. HAYVANIN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ZARAR VERMESİ 296
4. HAYVANIN FİİLİ İLE ZARAR ARASINDA NEDENSELLİK BAĞI BULUNMASI 296
B. KURTULUŞ KANITI GETİREMEME: ZARARIN DOĞMASINI ENGELLEMEK
İÇİN GEREKLİ ÖZEN 296
V. RÜCU HAKKI 297
A. ZARARA NEDEN OLAN HAYVANIN BAŞKA BİR HAYVAN TARAFINDAN ÜRKÜTÜLME HALİ 298
B. ZARARA NEDEN OLAN HAYVANIN BİR BAŞKASI TARAFINDAN ÜRKÜTÜLME
HALİ 298
VI. TAŞINMAZ ZİLYEDİNİN HAYVANI ALIKOYMA HAKKI 298
A. GENEL OLARAK 298
B. ALIKOYMA HAKKI SAHİBİ 299
C. ALIKOYMA HAKKININ ŞARTLARI 299
D. TAŞINMAZIN ZİLYEDİNİN HAKLARI 299
1. HAYVANI YAKALAMA HAKKI 299
2. HAYVANI ALIKOYMA HAKKI 299
3. HAYVANI ETKİSİZ HALE GETİREBİLME HAKKI 299
E. TAŞINMAZIN ZİLYEDİNİN HAYVAN SAHİBİNE BİLGİ VERME
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 300
§ 33. HAYVANI SAHİPLENENİN SORUMLULUĞU 301
I. YASAL DAYANAK 301
II. SORUMLU KİŞİ: HAYVANI SAHİPLENEN 301
III. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 301
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 302
A. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLGU: SAHİPLİ HAYVANIN ÇEVRE KİRLİLİĞİNE
VEYA İNSANA ZARAR VE RAHATSIZLIK VERMESİ 302
1.SAHİPLİ HAYVANIN FİİLİ 302
a. Sahipli Hayvan 302
b. Sahipli Hayvanın Fiili 303
2. HAYVANIN ZARAR (VEYA RAHATSIZLIK) VERMESİ 303
aa. Çevre kirliliği zarar ve rahatsızlıklar 303
bb. İnsanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıklar. 303
3. HAYVANIN FİİLİ İLE ZARAR (VEYA RAHATSIZLIK) ARASINDA
NEDENSELLİK BAĞI BULUNMASI 304
B. KURTULUŞ KANITI: HAYVAN SAHİBİNİN ZAMANINDA YETERLİ ÖNLEYİCİ
TEDBİRLERİ ALMASI 304
V. SORUMLULUĞUN YAPTIRIMI 304
A. ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİN ALINMASINI HAKİMDEN İSTEME 304
B. ZARARLARIN TAZMİNİ 305
§ 34. YAPI VE ESER MALİKİNİN SORUMLULUĞU 307
I. YASAL DAYANAK 307
II. TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU İLE İLİŞKİSİ 307
III. NİTELİĞİ 309
IV. SORUMLU KİŞİLER 312
A. YAPI VEYA DİĞER ESER “MALİKİ” 312
1. GENEL OLARAK 312
2. MALİKİN BELİRLENMESİ 315
B. İNTİFA VE OTURMA HAKKI SAHİPLERİ 319
1. GENEL OLARAK 319
a. İntifa Hakkı Sahibi 320
b. Oturma Hakkı Sahibi 320
c. Yapı Eserini Diğer Kullananlar 321
2. SORUMLULUK OLGUSUNUN BAKIM EKSİKLİĞİ İLE SINIRLI OLMASI 322
3. MÜTESELSİL SORUMLULUK 322
V. SORUMLULUK OLGUSU: YAPI (BİNANIN VEYA DİĞER YAPI) ESERLERİNİN
YAPIMINDAKİ BOZUKLUKLARDAN VEYA BAKIMINDAKİ EKSİKLİKLERDEN
ZARAR DOĞMASI 322
A. YAPI ESERLERİNİN YAPIMINDA BOZUKLUK VEYA BAKIMDA EKSİKLİK
OLMASI 322
1. GENEL OLARAK 322
2. YAPI ESERİ 323
a. Kavram 323
b. Unsurları 324
aa. Sabitlik Unsuru 324
bb. Yapaylık Unsuru 325
cc. Tamamlanma 325
c. Yapı Eseri Çeşitleri 326
aa. Bina 326
bb. Diğer Yapı Eseri 328
3. YAPIMDAKİ BOZUKLUK VEYA YAPIMDAKİ EKSİKLİK 330
a. Yapımdaki Bozukluk 332
b. Bakımdaki Eksiklik 333
B. YAPIMINDA BOZUKLUK VEYA BAKIMDAKİ EKSİKLİKTEN DOĞAN ZARAR 333
C. UYGUN NEDENSELLİK BAĞI 334
VI. YAPI MALİKİNİN RÜCU HAKKI 335
VII. ZARAR TEHLİKESİNİN ÖNLENMESİ İSTEMİ 336
§ 35.4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN AÇISINDAN YAPI DENETİM ŞİRKETİ VE İLGİLİLERİNİN SORUMLULUĞU 339
I. YASAL DAYANAK 339
II. SORUMLU KİŞİLER 339
III. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 340
IV. SORUMLULUĞUN HUKUKİ OLGULARI 340
§ 36. 4703 SAYILI KANUN’A GÖRE ÜRETİCİNİN GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU 343
I. GENEL OLARAK 343
II. HUKUKİ NİTELİĞİ 343
III. ÜRETİCİNİN GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜN PİYASAYA ARZINDAN
SORUMLULUĞU 345
A. SORUMLU KİŞİ: ÜRETİCİ 345
B. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 346
1. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLGU: GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜN
PİYASAYA ARZI 346
a. Güvenli Olmayan Ürün 346
aa. Ürün Kavramı 346
bb. Güvenli Olmayan Ürün Kavramı 346
aaa. Ürün Risk Taşımamalı 347
bbb. Ürün Yeterli Koruma Sağlamalı 347
b. Ürünün Piyasaya Arzı Kavramı 347
c. Üreticinin Piyasaya Arz Edilen Ürünün Güvenli Ürün Olmaması 347
aa. Genel Olarak 347
bb. Piyasaya Arz Edilen Ürünün Güvenli Olmadığının Belirlenmesi 348
aaa. Teknik Düzenlemeye Uygunluğun Yeterli Olması 348
bbb. Ulusal Veya Uluslararası Teknik Standartlar 349
ccc. Tüketicinin Güvenliğe İlişkin Makul Beklentisi 349
d. Üreticinin Piyasaya Arz Ettiği Ürünün Güvenli Ürün Olmamasının Özel
Görünüm Şekilleri 349
aa. Üreticinin Güvenlik Önlemleri Almaması 349
bb. Uygunluk İşaretini Ve Belgeleri Değiştirmemesi 350
2. ZARAR VE UYGUN İLLİYET BAĞI 350
IV. DAĞITICININ GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN
SORUMLULUĞU 350
§ 37. 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU’NA GÖRE NOTERİN ÇALIŞANININ NOTERLİK BELGELEME İŞLEM VE EYLEMİNDEN SORUMLULUĞU 351
I. YASAL DAYANAK 351
II. SORUMLU KİŞİ: NOTER 351
III. NİTELİĞİ 351
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 352
A. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGU: ZARARIN NOTERİN GÖREVİ
KAPSAMINDA BELGELENEN İŞLEMDEN VEYA NOTERLİK İŞİNDEN
DOĞMASI 352
1. NOTER ÇALIŞANI 352
2. NOTER ÇALIŞANININ NOTERİN GÖREVİNE GİREN İŞLEMİ BELGELEMESİ
VE İŞİ YAPMASI 353
3. NOTER ÇALIŞANININ NOTERLİK ŞEKİL, USUL VE ESASLARINA AYKIRI
KUSURLU DAVRANIŞI 353
4. NOTER ÇALIŞANININ BELGELEMESİNDEN ZARAR DOĞMASI 355
5. NOTER ÇALIŞANININ BELGELEMESİ İLE ZARAR ARASINDA NEDENSELLİK
BAĞI BULUNMASI 356
B. NOTERİN KURTULUŞ KANITI GETİREMEMESİ: ÖZENE İLİŞKİN GENEL
KURTULUŞ KANITI GETİREMEMESİ 357
V. NOTERİN ÇALIŞANINA RÜCU HAKKI 357
§ 38. TEHLİKE SORUMLULUĞU 359
I. TEHLİKE SORUMLULUĞU KAVRAMI 359
II. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR 361
A. YARAR GÖRÜŞÜ 361
B. TEHLİKEYE HAKİMİYET GÖRÜŞÜ 361
III. TEHLİKE SORUMLULUĞUNDA NEDENSELLİK BAĞI UNSURU 361
IV. GENEL TEHLİKE SORUMLULUĞU 362
A. YASAL DAYANAĞI 362
B. TBK’NDA TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN İSTİSNA OLMAKTAN ÇIKARILMASI 362
C. TEMEL ÖZELLİKLERİ 363
D. SORUMLU KİŞİ (TEHLİKE SORUMLUSU) 364
1. İŞLETME SAHİBİ 364
2. İŞLETEN 364
3. MÜTESELSİL SORUMLULUK 364
E. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR 365
1. ÖNEMLİ ÖLÇÜDE TEHLİKE YARATAN BİR İŞLETME OLMASI 365
a. Objektif Unsur 366
b. Subjektif Unsur 366
2. İŞLETMENİN FAALİYETİNDEN ZARAR DOĞMASI 367
F. DENKLEŞTİRME 368
1. GENEL OLARAK 368
2. ŞARTLARI 368
a. Önemli ölçüde tehlike arz eden bir işletmenin faaliyetine hukuk
düzenince izin verilmiş olması 368
b. Tehlike arz eden işletmenin faaliyetinden bir zarar doğması 368
G. ÖZEL TEHLİKE SORUMLULUĞU 368
§ 39. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 369
I. GENEL OLARAK 369
II. YASAL DAYANAK 370
III. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU
TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 371
A. MOTORLU ARAÇ SÜRÜCÜSÜN SORUMLULUĞU 371
B. İŞLETİLME HALİNDEKİ MOTORLU ARACIN SEBEP OLDUĞU TRAFİK
KAZASINDAN SORUMLULUK 372
1. GENEL OLARAK 372
2. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 372
3. SORUMLU KİŞİLER 373
a. Motorlu Araç İşleteni 373
aa. İşleten Kavramı 373
aaa. Tasarruf Edebilme Unsuru 373
bbb. Ekonomik Unsur 374
bb. İşletenin Belirlenmesine İlişkin Kriterler 374
aaa. Şekli Kriter 374
bbb. Maddi Kriter 375
cc.İşleten Çeşitleri 377
aaa. Gerçek İşleten: Araç Sahibi 377
bbb. Varsayılan İşleten 378
a’. Aracı Rehin Alan Veya Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satışta
Alıcı Sıfatıyla Kayıtlı Görünen Kişi 378
b’. Aracı Uzun Süre Kullanan Kişiler (Kiracı Ve Ariyet Alan) 379
dd. İşletenin Sorumluluk Alanına Giren Kişiler 379
aaa. Aracın Sürücüsü 379
bbb.İşletmeye Katılan Yardımcı Kişiler 380
ccc. Motorlu Araca Binmesine Müsaade Edilen Kişiler 380
ee. İşleten Olarak Sorumlu Tutulan Diğer Kişiler 381
b. Motorlu Araç İşletenin Bağlı Bulunduğu Teşebbüs 381
c. Sorumlu Kişilerin Birden Fazla Olması 382
4. SORUMLULUĞUN HUKUKİ OLGULARI 382
a. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu: İşletme Halindeki Motorlu
Aracın Trafik Kazası Sebebiyle Zarara Sebebiyet Vermesi 382
aa. İşletme Halindeki Motorlu Aracın Trafik Kazasına Sebep Olması 382
aaa. İşletme Halindeki Motorlu Araç 382
a’. Motorlu Araç 382
aa’. Makina Gücü İle Hareket Unsuru 383
bb’. Kara Parçası Üzerinde Hareket 383
b’. Motorlu Araçın İşletilmesi 386
aa’. İktisadi İşletme Görüşü 387
bb’. Hareket Halinde Olma Görüşü 387
cc’. Trafiğe Çıkma Kıstası 387
dd’. Makina Tekniği Kıstası 387
bbb. Motorlu Aracın Karayolunda Trafik Kazasına Sebep Olması 388
a’. Karayolu Üzerindeki Trafik 388
b’. Kaza 389
aa’. Dışarılık 389
bb’. Anilik 389
c’. Karayolu Üzerinde Trafik Kazası 390
bb. Trafik Kazasından Zarar Doğması 390
cc. Trafik Kazası İle Zarar Arasında Uygun Nedensellik Bağının
Bulunması 391
b. İşletenin Veya Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin
Kurtuluş Kanıtı Getirememesi 392
5. KAZAYA YARDIM EDENİN ZARARLARINDAN SORUMLULUK 394
a. Yasal Dayanak 394
b. Hukuki Niteliği 395
c. Sorumlu Kişi 396
d. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgular 396
aa. Zararın Kaza Sonrası Yardım Faaliyetinden Doğmuş Olması 396
bb. Hakimin Hal Ve Şartları Dikkate Alarak Yardım Edenin Uğradığı
Zararları Tazmine Karar Vermesi 397
C. İŞLETİLME HALİNDE OLMAYAN ARACIN SEBEP OLDUĞU TRAFİK
KAZASINDAN SORUMLULUK 397
1. YASAL DAYANAK VE HUKUKİ NİTELİĞİ 397
2. SORUMLU KİŞİ 398
3. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGU 398
a. İşletilme Halinde Olmayan Bir Motorlu Araç Kazaya Sebebiyet
Vermiş Olmalı 398
b. Meydana Gelen Kaza Sonucunda Zarar Doğmuş Olmalı 398
c. Kazanın Meydana Gelmesinde İşleten Veya Eylemlerinden Sorumlu
Olduğu Kişilerin Kusuru Bulunmalı Veya Kazaya Araçtaki Bozukluk
Sebep Olmalı 399
d. Nedensellik Bağı 399
D. YARDIMCI KİŞİNİN KUSURUNDAN SORUMLULUK 399
IV. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI HALLER 400
A. HATIR İÇİN KARŞILIKSIZ TAŞIMADAN VE HATIR İÇİN KARŞILIKSIZ VERİLMİŞ
ARAÇTAN SORUMLULUK 400
B. MOTORSUZ TAŞITLAR VE MOTORLU BİSİKLET SÜRÜCÜSÜNÜN
SORUMLULUĞU 400
C. İŞLETENLER VEYA ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU TEŞEBBÜS
SAHİPLERİ ARASINDA ZARARIN TAZMİNİ 400
V. ÖZEL DURUMLAR 401
A. MOTORLU ARAÇ RÖMORK ÇEKİCİNİN SORUMLULUĞU 401
B. MOTORLU ARAÇLARLA İLGİLİ MESLEKİ FAALİYETTE BULUNANIN SORUMLULUĞU 401
C. YARIŞ DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU 402
D. DEVLETE VE KAMU KURULUŞLARINA AİT ARAÇLARDAN SORUMLULUK 403
E. ARACI ÇALAN VEYA GASBEDENİN SORUMLULUĞU 403
VI. TAZMİNATIN KAPSAMI, ŞEKLİ VE BELİRLENMESİ 404
VII. SİGORTACININ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİNDEN
SORUMLULUĞU 404
A. MALİ SORUMLULUK SİGORTASININ ZORUNLULUĞU 404
1. İŞLETENİN MALİ SİGORTA YAPTIRMA ZORUNLULUĞU 404
2. SİGORTA ŞİRKETİNİN SİGORTA SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU 405
B. SİGORTA ŞİRKETİNİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SÖZLEŞMESİNDEKİ SİGORTA TUTARI KADAR SORUMLU OLMASI 405
1. SİGORTA SÖZLEŞMESİNDEKİ SİGORTA TUTARI KADAR SORUMLU
OLMASI 405
a. Genel Olarak 405
b. Sigorta Sözleşmesinde Tutarın Asgari Sigorta Tutarından Az
Olmaması 406
c. Zarar Görenin Doğrudan Doğruya Sigorta Şirketinden Talep Ve
Dava Hakkı 406
d. Sigorta Şirketinin Zararı Ödemesi 406
aa. Genel Olarak 406
bb. Sigorta Şirketinin Tedavi Giderlerini Ödemesi 406
cc. Zarar Görenlerin Çokluğu 407
2. TAZMİNATIN AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI SONUCUNU DOĞURAN
HALLER 407
VIII. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI 407
IX. ZAMANAŞIMI 407
A. KISA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 407
B. UZUN ZAMANAŞIMI SÜRESİ 408
D. ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ VE DURMASI 408
E. RÜCU TALEBİNDE ZAMANAŞIMI 408
§ 40. ÇEVREYİ KİRLETENİN SORUMLULUĞU 409
I. GENEL OLARAK 409
II. ÇEVREYİ KİRLETENİN SORUMLULUĞU 410
A. YASAL DAYANAK 410
1. KİRLETENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU 410
2. KİRLETENİN GENEL HÜKÜMLERE GÖRE SORUMLULUĞU 410
B. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 412
C. SORUMLU KİŞİLER: ÇEVREYİ KİRLETENLER/ÇEVREYE ZARAR VERENLER 415
D. SORUMLULUĞUN HUKUKİ OLGULARI 417
1. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGU: ÇEVREYİ KİRLETME (VEYA ÇEVREYİ BOZMA) 417
a. Çevre Kirliği Kavramı 417
b. Çevreyi Kirletme Yasağı 418
aa. Genel Olarak 418
bb. Çevrenin Kirlenmesi İhtimalinde İlgilinin Tedbir Alma
Yükümlülüğü 419
2. ÇEVREYİ KİRLETME VEYA BOZMADAN ZARAR DOĞMASI
(ÇEVRE ZARARI) 420
3. ÇEVREYİ KİRLETME (VEYA BOZMA) İLE ZARAR ARASINDA NEDENSELLİK
BAĞININ BULUNMASI 422
E. ÇEVRE KANUNUNDA ÖZEL OLARAK DÜZENLENEN ÇEVRE KİRLENMESİ
VEYA ÇEVRENİN BOZULMASINA İLİŞKİN OLGULAR 424
1. ATIKLARIN ARITILMAMASININ VEYA BERTARAF EDİLMEMESİNİN
ÇEVREYİ KİRLETMESİ 424
a. Atık Kavramı Ve Çeşitleri 424
b. Atıklarla Çevrenin Kirletilmesinden Sorumluluk 424
aa. Atıklarla Çevreyi Kirletme Yasağı 424
bb. Atıklarla Çevrenin Kirletilmesinden Sorumluluk 425
2. TESİS, İŞLETME VE YERLEŞİM YERLERİNİN ARITMA VE BERTARAF EDİLMEMESİNDEN SORUMLULUK 425
3. ÜRETİCİNİN TEHLİKELİ ATIĞI BERTARAF ETMEMESİNDEN
SORUMLULUK 425
4. GÜRÜLTÜLÜ FAALİYETTE BULUNANIN SORUMLULUĞU 425
a. Gürültü Yasağı 425
b. Faaliyette Bulunanların Tedbir Alma Yükümlülüğü 426
c. Gürültülü Faaliyette Bulunanın Sorumluluğu 426
III. TEHLİKELİ KİMYASAL VEYA TEHLİKELİ ATIK FALİYETİNDE BULUNANLARIN SORUMLULUĞU 426
A. YASAL DAYANAK 426
B. SORUMLU KİŞİLER 426
1. TEHLİKELİ KİMYASAL FAALİYETTE BULUNANLAR 426
2. TEHLİKELİ ATIK FAALİYETİNDE BULUNANLAR 427
C. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 427
D. SORUMLULUĞUN HUKUKİ OLGULARI 427
1. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGU 427
a. Tehlikeli Kimyasalların Üretimi, Satışı, Depolanması, Kullanılması Ve
Taşınması Faaliyetlerinde Bulunma 427
b. Tehlikeli Atıkların Toplanması, Taşınması, Geçici Ve Ara Depolanması, Geri Kazanımı, Yeniden Kullanılması Ve Bertarafı Faaliyetlerinde Bulunma 427
2. TEHLİKELİ KİMYASAL/ATIK FAALİYETİNDEN ÇEVRE ZARARI DOĞMASI 427
3. FAALİYET İLE ZARAR ARASINDA NEDENSELLİK BAĞININ BULUNMASI 427
E. TEHLİKELİ KİMYASAL VE TEHLİKELİ ATIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRILMASI ZORUNLULUĞU 428
F. İDARENİN TEHLİKELİ KİMYASALLARI TOPLAMA VE İMHA YETKİSİ 428
IV. TEHLİKELİ ATIK (MADDE) VEYA TEHLİKELİ KİMYASAL İTHAL EDENİN SORUMLULUĞU (GENEL HÜKÜMLERE GÖRE SORUMLULUĞU) 429
A. TEHLİKELİ ATIKLARIN VEYA MADDELERİN (KİMYASALLARIN) İTHALATI
YASAĞI 429
B. İTHALATÇININ SORUMLULUĞU 429
V. ZAMANAŞIMI 429
§ 41. “GDO’LU ÜRÜNLER” İLE İLGİLİ FAALİYETTE BULUNANIN, “GDO” FAALİYETİNDE BULUNANIN VE “ GDO’LU ÜRÜNLERİ” PİYASAYA SÜRENLERİN SORUMLULUĞU 431
I. GENEL OLARAK 431
II. GDO’LU ÜRÜNLER İLE İLGİLİ FAALİYETTEN SORUMLULUK 431
A. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLAY : GDO VE ÜRÜNLERİ İLE İLGİLİ
FAALİYETTE BULUNMA 431
1. GDO’LU ÜRÜNLER KAVRAMI 431
2. GDO KAVRAMI 432
a. Canlı Organizma 432
b. Canlı Organizmanın Nitelikleri 432
aa. Modern Biyolojik Yöntemlerle Gen Aktarılarak Elde Edilmiş Olmalı 432
bb. İnsan Dışı Olmalı 432
3. GDO’LU ÜRÜNLER İLE İLGİLİ FAALİYETLER VE BU FAALİYETLERDEN SORUMLU KİŞİLER 432
a. Gdo Ve Ürünleri İle İlgilili Faaliyetler 432
b. Yasak Faaliyetler 433
B. ZARAR 434
C. UYGUN NEDENSELLİK BAĞI 434
III. GDO FAALİYETLERİNDEN SORUMLULUK 435
A. GENEL OLARAK 435
B. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLAY: GDO FAALİYETİNDEN SORUMLULUK 435
1. GDO FAALİYETLERİ VE BU FAALİYETLERDEN SORUMLU KİŞİLER 435
2. ZARAR VE NEDENSELLİK BAĞI 435
IV. GDO’LU ÜRÜNLERİNİN PİYASAYA SÜRÜLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK 435
A. GENEL OLARAK 435
B. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLAY: GDO’LU ÜRÜNLERİNİN PİYASAYA SÜRÜLMESİ 436
1. GDO’LU ÜRÜNLERİNİN PİYASAYA SÜRÜLMESİ 436
2. GDO’LU ÜRÜNLERİNİN PİYASAYA SÜRÜLMESİNDEN SORUMLU KİŞİLER 436
C. ZARAR 436
D. UYGUN NEDENSELLİK BAĞI 436
V. ZAMANAŞIMI 437
§ 42. SİVİL AMAÇLI NÜKLEER SANTRAL İŞLETENİN VE NÜKLEER MADDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU 439
I. YASAL DAYANAK 439
II. NÜKLEER İŞLETMEDEN VE NÜKLEER MADDE TAŞINMASINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 441
III. SORUMLU KİŞİ 442
A. NÜKLEER SANTRALİ İŞLETEN 442
B. NÜKLEER MADDE TAŞIYAN 442
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 444
A. SORUMLULUĞU DOĞURAN OLAY: SİVİL AMAÇLI NÜKLEER TESİSTE VEYA
NÜKLEER MADDENİN TAŞINMASI SIRASINDA MEYDANA GELEN
NÜKLEER KAZA 444
1. SİVİL AMAÇLI NÜKLEER TESİSTEN MEYDANA GELEN NÜKLEER KAZA 444
a. Nükleer Tesis Kavramı 444
b. Nükleer Kazaya Sebebiyet Veren Nükleer Madde 445
aa. Nükleer Yakıt 445
bb.Radyoaktif Ürünler Veya Artık 445
cc. Paris Sözleşmesi'ne Göre Sorumluluk Doğurmayan Nükleer
Maddeler 446
c. Sivil Amaçlı Nükleer Tesis 446
2. NÜKLEER TESİSTE MEYDANA GELEN NÜKLEER KAZA 446
a. Yüksek Risk Olgusu 446
b. Işıma Kaynaklı Risk Olgusu 447
B. NÜKLEER ZARAR 448
C. NÜKLEER ZARAR İLE NÜKLEER KAZA ARASINDA UYGUN NEDENSELLİK
BAĞININ BULUNMASI 450
1. GENEL OLARAK 450
2. UYGUN NEDENSELLİK BAĞININ KESİLMEMESİ 450
V. ZAMANAŞIMI 451
VI. TAZMİNATIN MİKTAR BAKIMINDAN SINIRLANDIRILMASI 451
§ 43. TAZMİNAT 453
I. GENEL OLARAK 453
II. TAZMİNATIN KAPSAMI 454
A. GENEL OLARAK 454
B. TAZMİNATIN KAPSAMININ BELİRLENMESİ 454
1. GENEL OLARAK 454
2. DURUMUN GEREĞİ 455
a. Üçüncü Kişinin Kusuru 455
b. Zarar Verenin Kusuru 455
C. TAZMİNATIN İNDİRİLMESİ VEYA KALDIRILMASI 457
1.GENEL OLARAK 457
2. İNDİRİM SEBEPLERİ 458
3. ZARAR SORUMLUSUNA İLİŞKİN İNDİRİM SEBEPLERİ 459
a. Zarar Verenin Hafif Kusuru 459
b. Zarar Görenin Yoksulluğa Düşecek Olması 459
aa.Hakkaniyet Sebebiyle Tazminatın İndirilmesi 459
bb.Şartları 460
aaa. Zarar Verenin Hafif Kusurlu Olması 460
bbb. Zarar Verenin Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek
Olması 460
ccc. Hakimin Takdiri: Hakkaniyetin Gerektirmesi 460
4. ZARAR GÖRENE İLİŞKİN İNDİRİM SEBEPLERİ 461
a.Zarar Görenin Zarar Doğuran Fiile Rızası 462
b. Zarar Görenin Kusuru 464
aa. Zarar Görenin Zararın Doğmasında Ya Da Artmasında Etkili
Olması 467
aaa. Zarara Engel Olacak Tedbirleri Almama: Özen Göstermeme 468
bbb. Zarar Tehlikesini Göze Almak 469
bb. Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırma 471
aaa. Zarar Görenin Meslek Değiştirmekten Kaçınması 472
bbb. Zarar Görenin Bir Ameliyat Veya Tedaviden Kaçınması 473
c. Zarar Görenin Bedensel Yatkınlığı 473
5. TAKDİRE BAĞLI İNDİRİM SEBEPLERİ 474
a. Tarafların Ekonomik Durumu 475
aa. Genel Olarak 475
bb. Zarar Görenin Alışılmamış Yüksek Gelir Elde Etmesi 476
b. Hatır (Yardım) Fiilleri 476
c. Beklenmeyen (Umulmayan) Hal 477
d. Üçüncü Kişinin Kusuru 478
e. Diğer İndirim Sebepleri 479
6. TAZMİNATIN İNDİRİLMESİ VEYA KALDIRILMASI 480
a. Tazminatın İndirilmesi 480
b. Tazminatın Kaldırılması 482
c. Hesaplanan Tazminat Miktarından Hakkaniyet Sebebiyle Artırma
Veya İndirme Yapılamaması 482
III. TAZMİNAT ŞEKLİNİN BELİRLENMESİ 483
A. GENEL OLARAK 483
B. AYNEN TAZMİN 485
1. HAKSIZ OLARAK ALINAN ŞEYİN SEMERELERİ İLE İADESİ 485
2. AYNI CİNSTEN MİSLİ EŞYA İLE DEĞİŞTİRİLMESİ 485
3. MASRAFLAR ZARAR GÖRENE AİT OLMAK ÜZERE ZARAR GÖRENİN
EŞYAYI ONARMASI 486
4. HAKSIZ FİİL KARARININ YAYINLANMASI VEYA DUYURULMASI 486
C. NAKDEN TAZMİN 486
D. ÖDEME BİÇİMİNİN BELİRLENMESİ 487
1. PEŞİN (SERMAYE ŞEKLİNDE) ÖDEME 488
2. İRAT ŞEKLİNDE ÖDEME 489
a. Genel Olarak 489
b. İrada Güvence Verilmesi 490
c. Sürekli Zararın Sermaye Çevrilmesi (Sermayeleştirilmesi) 491
IV. TAZMİNATA UYGULANACAK FAİZ 494
A. GENEL OLARAK 494
B. FAİZ ORANI 495
C. FAİZİN İŞLEMEYE BAŞLADIĞI AN 496
§ 44. ZAMANAŞIMI 499
I. GENEL OLARAK 499
II. ZAMANAŞIMINDAN FERAGAT 500
III. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 502
A.KISA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 503
1.GENEL OLARAK 503
2. SÜRENİN BAŞLANGICI 503
a. Zararın Öğrenildiği Tarih 504
b. Tazminat Yükümlüsünün Öğrenildiği Tarih 507
B. UZUN (MUTLAK) ZAMANAŞIMI SÜRESİ 508
1.GENEL OLARAK 508
2.SÜRENİN BAŞLANGIÇI: ZARAR VERİCİ FİİL TARİHİ 509
C. CEZA DAVASI ZAMANAŞIMI SÜRESİ 510
1. GENEL OLARAK 510
2. UYGULAMA ŞARTLARI 511
a. Fiilin Bir Ceza Kuralında Suç Olarak Belirlenmesi 511
b. Ceza Dava Zamanaşımı Süresinin Hukuk Zamanaşımı Süresinden
Uzun Olması 513
3. CEZA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 513
4. CEZA DAVA ZAMANAŞIMININ UYGULAMA ALANI 514
5. CEZA DAVA ZAMANAŞININ DURMASI VEYA KESİLMESİ 514
D. BORCU İFADAN KAÇINMA DEFİ 515
§ 45. YARGILAMA 517
I. CEZA HUKUKU İLE İLİŞKİSİ 517
A. BAĞIMSIZLIK İLKESİ 517
1. GENEL OLARAK 517
2. AYIRT ETME GÜCÜNÜN VARLIĞI BAKIMINDAN 518
3. KUSURUN VARLIĞI BAKIMINDAN 518
4. ZARAR SORUMLUSUNUN BELİRLENMESİ BAKIMINDAN 519
5. KUSURUN AĞIRLIĞI BAKIMINDAN 519
6. ZARARIN BELİRLENMESİ BAKIMINDAN 520
B. BAĞIMSIZLIK İLKESİNİN İSTİSNALARI 520
1. MADDİ OLAYLARIN VARLIĞI BAKIMINDAN 520
2. HUKUKA AYKIRILIK BAKIMINDAN 521
3. TAZMİNAT KARARI BAKIMINDAN 522
II.TAZMİNAT HÜKMÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ 522
III. GEÇİCİ ÖDEMELER 523
A. GENEL OLARAK 523
B.TANIM 523
C. HUKUKİ NİTELİĞİ 524
1. GEÇİCİ ÖDEMELERİ İHTİYATİ TEDBİRİN ÖZEL BİR TÜRÜ SAYAN GÖRÜŞ 524
2. ÖN (GEÇİCİ) TAZMİNAT GÖRÜŞÜ 525
3. ÖN ÖDEME GÖRÜŞÜ 525
D. ŞARTLARI 526
1. ZARAR GÖRENİN DAVADA GEÇİCİ ÖDEME İSTEMİNDE BULUNMASI 526
2. DAVA TARAFLARI ARASINDA (HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN) BORÇ İLİŞKİSİNİN BULUNMASI 527
3. ZARAR GÖRENİN İDDİASININ HAKLILIĞINI ORTAYA KOYAN İNANDIRICI DELİLLERİ MAHKEMEYE SUNMASI 527
4. ZARAR GÖRENİN EKONOMİK DURUMUNUN GEÇİCİ ÖDEMEYİ GEREKLİ KILMASI 528
E. GEÇİCİ ÖDEME ŞEKLİ VE MİKTARI 529
F. ÖN ÖDEMENİN HÜKME ETKİSİ 530
1. HÜKMEDİLEN TAZMİNATA ÖN ÖDEMENİN MAHSUBU 530
2. DAVANIN REDDİ HALİNDE ÖN ÖDEMELERİN İADESİ 531
§ 46. SORUMLULUK SEBEPLERİNİN ÇOKLUĞU 533
I. SORUMLULUK SEBEPLERİNİN YARIŞMASI 533
II. ZARARDAN BİRDEN ÇOK KİŞİNİN SORUMLULUĞU: BİRLİKTE SORUMLULUK (TESELSÜL) 534
A. GENEL OLARAK 534
B. TESELSÜL HALLERİ 536
1. BİRDEN ÇOK KİŞİNİN BİRLİKTE BİR ZARARA SEBEBİYET VERMELERİ (TAM TESELSÜL) 536
a. Kavram 536
b. Haksız Fiile Katılma Şekli 536
c. Birden Çok Kişinin Birlikte Bir Zarardan Sorumlu Olması 537
aa. Genel Olarak 537
bb. Birlikte Sebebiyet 537
cc. Birlikte Kusur: Kusur Ortaklığı 538
aaa. Kavram 538
a’. Ortak İlliyet 538
b’. Ortak Kusur 538
c’. Tek Zarar Şartı 539
bbb. Görünüm Şekilleri 539
a’. Kasıt Ortaklığı 539
b’. İhmal Ortaklığı 540
c’. Yoğun Birlikte Sorumluluk 540
2. BİRDEN ÇOK KİŞİNİN AYNI ZARARDAN ÇEŞİTLİ SEBEPLERDEN DOLAYI SORUMLU OLMALARI (EKSİK TESELSÜL) 541
3. DİĞER TESELSÜL HALLERİ 543
a. TBK. m. 61 Kapsamındaki Diğer Durumlar 543
b. Özel Hükümler 543
C. DIŞ İLİŞKİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 544
1. MÜTESELSİL SORUMLULUK 544
2. DIŞ İLİŞKİDE KUSUR DAĞILIMI YAPILMAMASI 547
a. Genel Olarak 547
b. Birlikte Sorumlu Olanların Tazminattan İndirim Sebepleri Dikkate
Alınarak Tazminatın Belirlenmesi 548
aa. Borçtan Kurtulma 548
bb. Borçluların Savunması 548
aaa. Ortak Def’iler 548
bbb. Kişisel Defiler 549
cc. Zamanaşımının Kesilmesi 552
D. İÇ İLİŞKİDEKİ HUKUKİ SONUÇLARI 553
1.KENDİSİNDEN TAZMİNAT İSTENEN KİŞİNİN DURUMU BİLDİRİM
YÜKÜMÜ 553
2.MÜTESELSİL SORUMLULARIN BİRBİRLERİNE RÜCU HAKKI VE YASAL
HALEFİYET 553
a. Genel Olarak 553
b. Rücu Hakkı 554
c. Yasal Halefiyet 555
d. Rücu İsteminde Zamanaşımı 556
aa. Genel Olarak 556
bb. Zamanaşımı Süreleri 556
aaa. Kısa Zamanaşımı Süresi 556
a’. Genel Olarak 556
b’. Sürenin Başlangıcı 556
bbb. Uzun Zamanaşımı Süresi 557
a’.Genel Olarak 557
b’.Sürenin Başlangıcı 557
3. TAZMİNATIN MÜTESELSİL BORÇLULAR ARASINDAN PAYLAŞIMI 557
a. Genel Olarak 557
b. Paylaşmada Göz Önünde Tutulacak Hususlar 560
aa. Tarafların Kusurlarının Ağırlığı 561
bb. Tarafların Yarattıkları Tehlikenin Yoğunluğu 562
cc. Diğer Durum Ve Koşullar 562
III. KARŞILIKLI SORUMLULUK 563
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
§ 47. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ 565
I. TERİM 565
II. AMACI 565
III. KOŞULLARI 566
A. GENEL OLARAK 566
B. EDİMLE VEYA BAŞKA YOLLA BİR BAŞKASININ MALVARLIĞINDAN VEYA EMEĞİNDEN ZENGİNLEŞME 567
1. BİR BAŞKASININ MALVARLIĞINDAN VEYA EMEĞİNDEN ZENGİNLEŞME 567
a. Zenginleşme Kavramı 567
aa. Malvarlığından Zenginleşme 567
bb. Emekten Zenginleşme 568
b. Zenginleşme Biçimleri 568
c. Zenginleşmenin Belirlenmesi 569
d. Zenginleşmenin Esnek Ve Soyut MalvarlIğI Değeri OlmasI 569
2. BAŞKASINDAN ZENGİNLEŞME 570
a. Yetki İçeriği Görüşü 571
b. Hukuk Alanının İhlali Görüşü 572
c. Hukuka Aykırılık Görüşü 572
3. EDİMLE VEYA BAŞKA YOLLA ZENGİNLEŞME 572
C. HAKLI BİR SEBEBİN BULUNMAMASI 573
D. NEDENSELLİK BAĞI 573
IV. ÖZELLİKLERİ 574
A. NİSBİ BİR HAK OLMASI 574
B. NİSBİ İKİNCİ NİTELİK TAŞIMASI 575
1. BAĞIMSIZLIK GÖRÜŞÜ 575
2. İKİNCİLİK (TALİLİK) GÖRÜŞÜ 575
a. Mutlak İkincilik Görüşü 575
b. Nisbi İkincillik Görüşü 575
3. DEĞERLENDİRME 576
V. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN DİĞER TALEPLERLE İLİŞKİSİ 576
A. İSTİHKAK TALEBİ İLE 576
B. ZİLYEDLİKTEN DOĞAN TALEPLERLE 577
1.ZİLYEDLİK DAVALARI 577
2. HAKSIZ ZİLYEDLİKTE 578
C. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN TALEPLERLE 578
D. HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN TALEPLERLE 579
E. VEKALETSİZ İŞGÖRMEDEN DOĞAN TALEPLERLE 580
VI. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME ÇEŞİTLERİ 581
A. EDİM DOLAYISIYLA ZENGİNLEŞME 581
1. KAVRAM 581
a. İcra Hukukunda 582
b. İflas Hukukunda 582
2. SEBEBE BAĞLILIK İLKESİNİN EDİM YOLUYLA ZENGİNLEŞMEYİ
ENGELLEMESİ 582
a. Zenginleşmenin Geçerli Olmayan Bir Sebebe Dayanması 583
aa. Genel Olarak 583
bb. Borçlanılmamış Edimin İfası 584
aaa. Genel Olarak 584
bbb. Unsurları 585
a’. Borcun Geçerli Olmaması 585
b’. Borcun Yerine Getirilmesi 585
c’. Kendisini Borçlu Sanarak İfa 586
d’. Kendi İsteğiyle İfa 586
b. Zenginleşmenin Gerçekleşmemiş Bir Sebebe Dayanması 587
c. Zenginleşmenin Sonradan Sona Ermiş Bir Sebebe Dayanması 587
B. EDİM DIŞI ZENGİNLEŞME 588
1. KAVRAM 588
2. MÜDAHALEDEN DOĞAN ZENGİNLEŞME 589
a. Zenginleşenin Davranışından Kaynaklananlar 592
b. Üçüncü Kişinin Davranışından Kaynaklananlar 592
c. Fakirleşenin Davranışından Kaynaklananlar 592
3. HARCAMADAN DOĞAN ZENGİNLEŞME 592
4. RÜCU HAKKI VEREN EDİM DIŞI ZENGİNLEŞMELER 593
5. KAZADAN KAYNAKLANAN EDİM DIŞI ZENGİNLEŞMELER 593
C. KANUNUN ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİNE TABİ TUTTUĞU KURUMLAR 593
1.KUSURSUZ İFA İMKANSIZLIĞINDA GERİ İSTEM 593
2.ELDEN ÇIKARILAN NİŞAN HEDİYESİNİN GERİ İSTEMİ 594
3. ÖZEL KANUNLARIN SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİNE TABİ TUTTUĞU KURUMLAR 594
VII. GERİ VERME 594
A. GENEL OLARAK 594
B. FAKİRLEŞENİN GERİ İSTEME HAKKI (ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ) 595
1. GENEL OLARAK 595
2. İYİNİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 597
a. Zenginleşmenin Ortadan Kalktığı Savunması 597
b. Zenginleşme Sebebiyle Zenginleşenin Malvarlığının Azalması 598
aa. Fark Teorisi 598
bb. Fark Teorisinin Sınırlandırılması 599
3. KÖTÜNİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 600
C. GERİ İSTENEMEMENİN SINIRLANDIRILMASI 601
1.KENDİ İSTEĞİYLE BORÇ OLMAYAN ŞEYİN İFASI 601
2.GERİ İSTENEMEME 602
a. Hukuka Ve Ahlaka Aykırı Amaçla Yapılan Kazandırmalar 602
aa. Genel Olarak 602
bb. TBK. m.27/I İle Olan İlişkisi 602
cc. Uygulama Alanı 603
dd. Yaptırımı 604
b.Ahlaki Ödevin İfası 605
c. Zamanaşımına Uğramış Borcun İfası 605
d.Diğer Eksik Borçların İfası 605
D. ZENGİNLEŞENİN GİDERLERİ İSTEME HAKKI 605
1. GENEL OLARAK 605
2. GİDERLERİ İSTEME HAKKI 606
a. İstenebilecek Giderler 606
aa. Zorunlu Giderler 606
bb. Yararlı Giderler 606
b. Fakirleşenin Sorumluluğu 606
aa. Zenginleşen İyiniyetli İse 606
bb. Zenginleşen Kötüniyetli İse 607
3. AYIRIP ALABİLME HAKKI 607
VIII. ZAMANAŞIMI 607
A.GENEL OLARAK 607
B. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 608
1. KISA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 608
a. Genel Olarak 608
b. Sürenin Başlangıcı 608
2. UZUN ZAMANAŞIMI SÜRESİ 608
a. Genel Olarak 608
b. Sürenin Başlangıcı 608
3. BORCU İFADAN KAÇINMA 608
KAYNAKÇA 611